Przyborów

Sołtys Sołectwa Przyborów

Irena Noga

Członkowie Rady Sołeckiej

____________________________________

HISTORIA

Sąsiadujący z Borzęcinem od południowego-zachodu, a od południa z Łękami Przyborów to dawna wieś królewska o czternastowiecznej metryce. Obecnie jest to dość duża wieś zajmująca wraz z należącymi do niej polami, łąkami, lasami i stawami 15 km², licząca 1755 mieszkańców.

Jako osada śródleśna lokowany został na 20 łanach w oparciu o przepisy prawa magdeburskiego za sprawą króla Kazimierza Wielkiego około 1364 r. i od tego czasu jako domena monarsza wraz z sąsiednimi Łękami wchodził w skład starostwa krzeczowskiego pozostając w dzierżawie tych samych co i one następujących po sobie rodzin szlacheckich.

Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. wraz z Łękami i innymi wsiami owego starostwa przejęty został przez austriacki Skarb Państwa. W 1834 r. zaś wraz z Łękami i sąsiednią wsią Rysie wystawiony przez władze austriackie na licytację. Kupił je za 26 200 złotych reńskich Jakub Łasiński stając się pierwszym prywatnym ich właścicielem.

Odtąd aż do 1947 r. najpierw całe wsie Przyborów i Łęki, a po uwłaszczeniu chłopów w 1848 r., już tylko znajdujące się w nich majątki ziemskie z folwarkiem w Przyborowie pozostawały w posiadaniu kolejnych pokoleń jego potomków. Ostatnim jego właścicielem był w latach 1942-1947 Włodzimierz Łasiński, który utracił go na rzecz utworzonego wówczas Państwowego Funduszu Ziemi w wyniku realizacji dekretu o reformie rolnej Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 6 września 1944 r.

Wtedy to na bazie majątku przyborowskiego i znajdujących się na jego terenie stawów rybnych utworzone zostało Państwowe Gospodarstwo Rybne z zarządem w Krakowie, które w mieszkalnej części dworu urządziło ośrodek szkoleniowo - wypoczynkowy dla swoich pracowników, a potem ulokowało w nim przedszkole.

Obecnie dwór wraz z resztówką stanowiący własność jednoosobowej spółki Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa pozostaje w użytkowaniu jego dzierżawcy. Pomimo, że Przyborów wraz z kilkoma przysiółkami zajmuje powierzchnię trzy razy mniejszą niż Borzęcin ma niewiele mniej niż on zabytków dawnej architektury i budownictwa drewnianego.

Jest w nim wszak należący niegdyś do Łasińskich klasycystyczno-eklektyczny dwór z towarzyszącym mu niewielkim parkiem krajobrazowym i drewnianym spichlerzem, wystawiona przez rodzinę Bezardów, mająca charakter dworu ich siedziba, zwana "Bezardówką", również otoczona założeniem ogrodowo-parkowym oraz dwie przydrożne kapliczki budynkowe (murowana i drewniana), zaliczane do zabytków małej architektury. Ale o charakterze jej oblicza decydują zachowane w nim jeszcze 84, podobne do borzęcińskich, zabytkowe drewniane chałupy i domy mieszkalne z czwartej ćwierci XIX i pierwszej XX w. oraz 42 drewniane stodoły i inne budynki gospodarskie. A dopełnienie jego stanowi 11 przydrożnych kamiennych krzyży i figur, z których najstarsze pochodzą z lat 40 XIX w. oraz cmentarze żołnierskie z I wojny światowej.